Qora tuyniqlarga kirgan inson taqdiri

Qora tuyniqlar, kosmik jumboqlarning eng sirli va aqlbovar qilmas ko’rinishlaridan biridir. Bu fazoviy jismlar o’zlarining kuchli tortishish maydoni bilan ma’lum, shu qadar kuchliki, hech narsa, hatto yorug’lik zarralari ham qochib qutula olmaydi. Lekin inson qora tuyniqqa kirsa, uning taqdiri qanday bo’ladi?

Ilmiy jamoatchilik orasida mashhur fikr shundaki, qora tuyniqqa yaqinlashganda, kishining tanasi juda katta tortishish kuchi tufayli ‘spagettifikatsiya’ deb nomlangan jarayonga duch keladi. Bu jarayonda tananing uzunligi keskin oshib, eni esa qisqaradi, go’yo u uzaytirilgan spagetti bo’laklariga o’xshab qoladi.

Biroq, bu jarayonning o’zi ham hali tajriba yoki kuzatishlar orqali tasdiqlanmagan gipotezalardan biridir. Ilmiy doiralar qora tuyniqlar haqida ko’plab nazariyalarni ilgari sursalar-da, ularning ichki tuzilishi hali ham katta sir bo’lib qolmoqda.

Olimlar qora tuyniqlarni o’rganishda yangi usullarni izlashmoqda, jumladan, ularning atrofidagi xulosa qilish mumkin bo’lgan kuzatuvlar va tajribalar orqali. Masalan, ularning atrofida hosil qilinadigan yorug’lik disklari yoki ‘akkretsiya disklari’ va bu disklardan kelib chiqadigan rentgen nurlari o’rganilmoqda.

Yaqinda olimlar qora tuyniqlar atrofida joylashgan yulduzlar va galaktikalardan keladigan ma’lumotlarni tahlil qilish orqali ularning o’lchamlarini va massa miqdorlarini aniqlashga muvaffaq bo’ldilar. Bularning barchasi, qora tuyniqlarning sirlarini ochish yo’lida katta qadamdir.

Hozirgi kunda, qora tuyniqlarni to’g’ridan-to’g’ri o’rganish imkoniyatlari cheklangan bo’lsa-da, fan va texnika rivojlanishi bilan kelajakda ularning sirlarini yanada chuqurroq tushunishimiz mumkin. Qora tuyniqlarga nisbatan tushunchalarimiz o’zgargan sayin, koinotning qanday ishlashini ham yaxshiroq anglay boshlaymiz.