Dunyoning eng qadimgi it zoti Basenji
Zaminning eng qadimiy hayvonlari orasida Basenji itlarining o’rni alohida e’tirof etiladi. Ular, tarixiy meros sifatida, bizning zamonamizga qadar saqlanib qolgan va hozirgi kunda ham ko’plab itsevarlar uchun eng sevimli hayvonlar qatorida turadi.
Basenji – bu Afrika qit’asining eng qadimiy it zotlari ichida sanaladi va bu itlar juda kam havlaydi. Ular o’zlarining o’ta aqliy qobiliyatlar, kuchli sezgi va mustaqil fe’l-atvorlari bilan tanilgan. Shu bilan birga, Basenji itlari o’zlarining mehribon va sodiq do’stlari sifatida ham mashhurlar.
O’zbekistonning itsevarlar jamoasi so’nggi paytlarda Basenji itlariga bo’lgan qiziqishni yanada oshirish uchun bir qator tadbirlar o’tkazmoqda. Bu tadbirlarni o’tkazishdan asosiy maqsad – bu noyob it zotini yanada ko’proq odamlar orasida tanitish va ularga g’amxo’rlik qilish madaniyatini yuksaltirishdir.
Toshkent shahrida o’tkazilgan so’nggi ko’rgazmada, Basenji itlarining go’zalligi va nozikligi ko’plab ishtirokchilarning diqqatini tortdi. Itlarning egalaridan biri, Kamola Akramova, shunday deydi: ‘Basenji mening oilamning bir qismiga aylandi, ular bilan birga bo’lish har doim men uchun quvonch va baxt hissiyatini uyg’otadi.’
Bu it zotining noyobligi shundaki, ularning genetik tuzilishi juda qadimga borib taqaladi va shu sababli ular ko’plab zamonaviy it zotlari bilan solishtirganda, ancha sog’lom va chidamli hisoblanadi. Shuning uchun ham Basenji itlari nafaqat uy hayvoni sifatida, balki terapiya va qutqaruv ishlarida ham qo’llanilmoqda.
Basenji itlarining tarixi va madaniyatimizdagi o’rni haqida so’z yuritganda, ularning qadimiy Afrika san’at asarlarida tasvirlanganligini ham unutmaslik kerak. Ushbu it zotining madaniy va tarixiy ahamiyati hali-hanuz o’rganilmoqda va ilmiy izlanishlar davom etmoqda.
