Tulki – qadim zamonlarda totem sifatida
Qadim zamonlardan beri tulkilar turli madaniyatlarda turli xil ramzlarni anglatib kelgan. Oʻzbekistonning baʼzi qadimiy joylaridagi arxeologik qazishmalar natijasida tulkilarning totem hayvon sifatida eʼtirof etilganligi haqidagi dalillar topildi.
Olimlar bu kashfiyotlar orqali qadimiy oʻzbek jamoalari tabiatga, jumladan, yirtqich hayvonlarga boʻlgan chuqur hurmat va eʼtiqodini tushunishga harakat qilmoqdalar. Totem sifatida tulkining ramziy ahamiyati, uning aqlli va hiyla-nayrangiga ishora qiluvchi xususiyatlari bilan bogʻliq boʻlishi mumkin.
Yaqinda Toshkent viloyatidagi qadimiy shaharlardan birida oʻtkazilgan arxeologik tadqiqotlar davomida tulkilarning tasvirlari tushirilgan turli buyumlar topildi. Ushbu topilma, shuningdek, qadimgi oʻzbeklar orasida hayvonlarning ruhiy ahamiyatiga oid yangi maʼlumotlarni ochib berdi.
Shu bilan birga, zamonaviy sanʼat va madaniyatda ham tulki obrazlari keng qoʻllanilmoqda. Masalan, milliy adabiyotda va rassomlikda tulkilar tez-tez makkorlik va donolik ramzi sifatida tasvirlanadi.
Qadimgi anʼanalarni oʻrganish va ularni hozirgi zamonga moslashtirish maqsadida Oʻzbekistonning turli shaharlarida madaniy tadbirlar va festivallar tashkil etilmoqda. Bu tadbirlar orqali yosh avlod oʻz tarixi va madaniy merosiga boʻlgan qiziqishini oshirish imkoniyatiga ega boʻlmoqda.
Olimlar va madaniyatshunoslar ushbu topilmalarning oʻrganilishi orqali oʻzbek madaniyatining yana bir boy sahifasini ochishga umid qilishmoqda. Bundan tashqari, bu kashfiyotlar oʻzbek xalqining tabiat va hayvonot olamiga boʻlgan munosabatini yanada chuqurroq oʻrganishga imkon beradi.