Qiziqarli Mars faktlari
Koinotning so’nggi yillarda eng ko’p diqqat qaratilgan sayyoralardan biri Marsdir. Ushbu qizil sayyora haqida yangi ma’lumotlar insoniyatning koinotni o’rganishdagi qiziqishini yanada kuchaytirmoqda.
Marsning havo bosimi Yer havo bosimining atigi 0,6 foizini tashkil etadi, bu esa suvning sayyora sirtida suyuq holda mavjud bo’lishini deyarli imkonsiz qiladi. Ammo, Marsda muzliklar keng tarqalgan bo’lib, ularning katta qismini suv muzligi tashkil etadi.
Marsda kuchli chang bo’ronlari bo’lib turadi, bu bo’ronlar ba’zan butun sayyorani qamrab oladi. Bu hodisalar Mars sirtini o’rganishda muhim ahamiyatga ega, chunki ular sayyoraning iqlimini va geologik tarixini o’zgartirishi mumkin.
Marsning magnit maydoni Yer magnit maydoniga qaraganda ancha zaif. Bu esa sayyorani quyosh shamolidan himoya qilishda muammolarga olib keladi. Natijada, Marsning atmosferasi asta-sekin koinotga tarqalib, yo’qolib boradi.
NASAning Curiosity roveri Marsda organik molekulalar izlarini topishga muvaffaq bo’ldi, bu esa Marsning o’tmishda hayot bo’lishi mumkinligi haqidagi taxminlarni kuchaytiradi. Bu qidiruvlar hali ham davom etmoqda va ilmiy jamoatchilikni hayajonga solmoqda.
Mars yuzasida eng baland tog’ – Olympus Mons joylashgan. Bu tog’ning balandligi taxminan 22 kilometr bo’lib, Yer yuzasidagi eng baland tog’ Everestdan uch barobar balandroq.
Marsda suv mavjudligi borasida ko’plab dalillar topilgan. Masalan, qadimiy daryo o’zanlarining izlari, muzli to’shaklar va suvning kimyoviy izlari kabi. Bu ma’lumotlar Marsda hayotning mavjud bo’lishi mumkinligini anglashda muhim rol o’ynaydi.