Aqlli itlar – eng zukko irqmi?
Itlar, insonning qadimiy va sodiq do’stlari sifatida tanilgan, hozirda o’zlarining aql-idrok qobiliyatlari bilan ham tan olinmoqda. Yangi tadqiqotlar shuni ko’rsatmoqdaki, ba’zi it zotlari juda yuqori intellektual darajaga ega bo’lib, ularning orasida eng aqlli it zotlari sifatida Golden Retriever, Border Collie va German Shepherd kabi zotlar ajralib turadi.
Bu zotlar nafaqat buyruqlarni tez tushunish, balki murakkab vazifalarni bajarish va muammolarni hal qilish qobiliyati bilan ham ajoyib ko’nikmalarni namoyish etadi. Ularning bu xususiyatlari ularni nafaqat uy sharoitida a’zo sifatida, balki qidiruv-qutqaruv, narkotiklarni aniqlash va ko’zi ojizlar uchun yordamchi itlar sifatida ham beqiyos qiladi.
Shu bilan birga, bu it zotlarining aql-idroki faqat genetikadan kelib chiqmaydi, balki dastlabki tarbiya va muntazam o’qitish ham muhim rol o’ynaydi. Itlarni erta yoshdan tarbiyalash va o’qitish orqali ularning aql-idrok qobiliyatlari yanada yaxshilanishini ko’rsatgan.
O’zbekistonning turli hududlarida ham itlarni tarbiyalash va o’qitish markazlari mavjud va bu joylarda it egalariga ularning sevimli hayvonlarini qanday qilib yaxshi tarbiyalash va o’qitish bo’yicha maslahatlar beriladi. Ayniqsa, bolalar va itlar o’rtasidagi aloqa rivojlanishi itlarning aql-idrok darajasini yaxshilashda muhim ahamiyatga ega deb hisoblanadi.
So’nggi yillarda, zukko it zotlarining aql-idrok qobiliyatlarini yanada rivojlantirish maqsadida turli xil dasturlar ishlab chiqilgan. Masalan, itlarga rasm tanish, oddiy matematik hisob-kitoblar qilish va hatto oddiy musiqiy asboblarni chalishni o’rgatish kabi yangi usullar joriy etilmoqda. Bu tajribalar itlarimizning bepoyon salohiyatini ochib berishda yangi imkoniyatlarni taqdim etmoqda.